Laten we eerlijk zijn: huidverzorging is complex en zelfs de meest gebruikelijke terminologie is soms ronduit verwarrend! We willen dat je weloverwogen beslissingen kunt nemen over je huidverzorging en dat kan alleen als je begrijpt wat je dermatoloog, huisarts of schoonheidsspecialiste zegt. Voeg deze pagina toe aan je favorieten en bewaar hem voor later. We bespreken hier alle huidverzorgingstermen die je echt moet kennen voor een beter begrip van huidverzorgingsingrediënten en -concepten, het microbioom en de huidbarrière én huidtypes en veelvoorkomende problemen.
Algemene huidverzorging
Zuur
Zuur beschrijft stoffen met een pH van minder dan 7. De ideale pH voor de huid is licht zuur: 4,7–5.
Alkalisch
Alkalisch beschrijft stoffen met een pH van meer dan 7. Als de huid te alkalisch is, kan dit de werking van de huidbarrière verstoren en ontstekingen veroorzaken. Een alkalische huid ziet er dof en droog uit. Dit kan rimpels veroorzaken.
Aqua
Zie je “aqua” vermeld staan op het label met de ingrediënten van je huidverzorgingsproducten? “Aqua” is de naam voor water in de Internationale Naamgeving voor Cosmetische Ingrediënten. Dit wordt in veel huidverzorgingsproducten gebruikt als solvent (oplosmiddel).
Breed spectrum
Als je een zonnebrandcrème ziet met het label “breed spectrum,” betekent dit dat deze zowel tegen UVA- als tegen UVB-straling beschermt. Overmatige blootstelling aan beide soorten straling kun je het beste voorkomen; daarom wordt dit type zonnebrandcrème aanbevolen door de American Academy of Dermatology (Amerikaanse Academie voor Dermatologie).
Ceramiden
Ceramiden zijn de lipiden, of vetten, waaruit de epidermis (opperhuid) bestaat. Ceramiden helpen je om vocht vast te houden en een gezonde huidbarrière te behouden. Wanneer de ceramidenspiegels dalen, zoals vaak gebeurt met de leeftijd, kan de huid geïrriteerd en droog worden.
Emolliënten (verzachtende middelen)
Emolliënten zijn zalven, lotions en crèmes die ontworpen zijn om de huid zachter en gladder te maken en de huidbarrière te herstellen. Huidverzorgingsingrediënten, zoals lipiden, esters, oliën, vetzuren en boters, worden ook beschouwd als emolliënten.
Parfumvrij
Wanneer een huidverzorgingsproduct parfumvrij is, betekent dit dat het product geen geurstoffen of maskerende geuren bevat. “Ongeparfumeerde” producten kunnen nog steeds maskeermiddelen bevatten om onaangename geuren te verbergen. Dus als je geurstoffen wil vermijden, is parfumvrije producten kopen je beste keuze.
Humectanten (bevochtigingsmiddel)
Humectanten zijn ingrediënten die vocht naar het huidoppervlak trekken. Ze zijn van groot belang om de huid gehydrateerd te houden. Veelgebruikte humectanten zijn o.a. glycerine en hyaluronzuur.
Hypoallergeen
Hypoallergeen beschrijft een product dat weinig allergenen bevat. Over het algemeen zullen hypoallergene huidverzorgingsproducten minder snel een allergische reactie veroorzaken.
Lipiden
Lipiden zijn de natuurlijke vetten van de huid die helpen het stratum corneum (hoornlaag) intact te houden. Ceramiden, cholesterol (niet te verwarren met cholesterol in het bloed) en vetzuren zijn allemaal lipiden die essentieel zijn voor de gezondheid van de huid. Veel huidverzorgingsproducten bevatten lipiden om de huid te voeden.
Niet-comedogeen
Niet-comedogeen is de term die gebruikt wordt om huidverzorgingsproducten te omschrijven die de poriën minder snel zullen verstoppen. Niet-comedogene huidverzorgingsproducten zijn aan te raden voor mensen met een huid die vatbaar is voor acne.
Occlusieven (afsluitmiddelen)
Occlusieven zijn ingrediënten die een beschermende laag vormen over de huid om deze te helpen vocht vast te houden en transepidermaal waterverlies te voorkomen. Ze kunnen vet of zwaar aanvoelen. Veelgebruikte occlusieven zijn vaseline, minerale olie, wassoorten en siliconen.
Petrolatum
Petrolatum, ook bekend als vaseline, is een mengsel van minerale oliën en wassoorten die in de meeste zalven gebruikt worden. Het is een occlusief middel dat een beschermende barrière over de huid vormt en dat gebruikt wordt om een droge of beschadigde huid en huiduitslag te behandelen.
pH
pH staat voor “Potential Hydrogen (potentiële waterstof).” De term wordt gebruikt om te verwijzen naar hoe zuur of alkalisch een specifieke stof is, met inbegrip van de huid. De ideale pH-waarde van de huid ligt net onder 5. Als de huid te alkalisch is, kan dat de werking van de huidbarrière verstoren.
Huidbarrière / Stratum Corneum
Je huidbarrière, ook wel bekend als het stratum corneum (hoornlaag), is de buitenste huidlaag. Deze is samengesteld uit huidcellen die bekend staan als corneocyten (hoorncellen). De corneocyten worden bij elkaar gehouden door een dunne lipidenlaag die bestaat uit vetzuren, cholesterol en ceramiden. De samenstelling van de huidbarrière wordt vaak vergeleken met een bakstenen muur waarin de cellen fungeren als bakstenen en de lipidenlaag als het cement. Deze bakstenen muur dient om je lichaam te beschermen tegen giftige stoffen (toxines) uit de omgeving, luchtverontreiniging, chemicaliën, virussen en bacteriën die je schade kunnen toebrengen.
Kom meer te weten over de hoornlaag:
SPF
SPF verwijst naar de hoeveelheid zonne-energie of Uv-straling die nodig is om verbranding te veroorzaken op een beschermde huid (zoals een huid die is ingesmeerd met zonnebrandcrème), in vergelijking met de zonne-energie die nodig is om verbranding te veroorzaken op een onbeschermde huid. Hoe hoger de SPF, hoe hoger de bescherming tegen verbranden. SPF 50 beschermt de huid bijvoorbeeld meer dan SPF 30.
UVA-stralen
UVA-stralen zijn een van de twee soorten Uv-stralen die uitgezonden worden door de zon. UVA-stralen zijn goed voor ongeveer 95% van de Uv-straling die de aarde bereikt. UVA-stralen hebben een langere golflengte dan UVB-stralen en worden in verband gebracht met huidveroudering.
UVB-stralen
UVB-stralen zijn een van de twee soorten Uv-stralen die uitgezonden worden door de zon. UVB-stralen hebben een kortere golflengte dan UVA-stralen en worden in verband gebracht met het verbranden van de huid.
Zinkoxide
Zinkoxide is een veelgebruikt ingrediënt in minerale zonnebrandcrèmes. Het beschermt je huid tegen Uv-straling door het licht van het huidoppervlak te weerkaatsen. Het komt in de natuur voor als het mineraal zinkiet, dat een betere optie is voor de gevoelige huid dan andere traditionele ingrediënten van zonnebrandcrèmes.
Huid
Huidtype
Over het algemeen kan de huid ingedeeld worden in een van de vijf verschillende huidtypes: droog, vet, gemengd, gevoelig en normaal. Je huidtype wordt beïnvloed door je genen, maar het kan in de loop van de tijd en op basis van omgevings- en levensstijlfactoren veranderen.
Fitzpatrick Huidtype
Het Fitzpatrick Huidtype-systeem werd ontwikkeld in 1975. Hierbij wordt je huid ingedeeld op basis van de hoeveelheid pigment. Dit houdt ook rekening met de reactie van je huid op blootstelling aan de zon. Over het algemeen kan dit je risico op huidkanker of zonneschade helpen voorspellen. Op basis van het Fitzpatrick Huidtype-systeem, heb je een huidtype 1, 2, 3, 4, 5 of 6.
Hyperpigmentatie
Hyperpigmentatie doet zich voor wanneer een overschot aan pigment donkere vlekken veroorzaakt op de huid. Dit komt door extra melanine, waardoor bepaalde plekken op de huid er bruin, zwart, grijs, roze of rood uitzien.
Hypopigmentatie
Hypopigmentatie, het tegenovergestelde van hyperpigmentatie, doet zich voor wanneer huidcellen niet voldoende melanine produceren, waardoor sommige delen van de huid er lichter uitzien dan je normale huidskleur.
Melanine
Melanine is een natuurlijk pigment dat verantwoordelijk is voor je huid-, haar- en oogkleur. Meer melanine betekent een donkerdere huid, haar en ogen. Minder melanine resulteert in een lichtere huid, haar en ogen.
Droge huid
Droge huid, een van de vijf belangrijkste huidtypes, wordt gekenmerkt door ruwe plekken op de huid, roodheid, schilfers, een doffe teint, minder elasticiteit en soms meer zichtbare lijntjes. Een droge huid heeft niet het juiste sebumgehalte (talg/olie) en kan vatbaar zijn voor eczeem.
Vette huid
Een vette huid is te herkennen aan de aanwezigheid van overtollige olie op het huidoppervlak. De huid kan ook vergrote poriën en onzuiverheden hebben en er glanzend uitzien. Genen, stress, de puberteit en hormonale veranderingen, maar ook hitte en vocht kunnen bijdragen aan een vette huid.
Gemengde huid
Een gemengde huid is een van de vijf belangrijkste huidtypes, dat gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van zowel vette als droge huiddelen. Vaak is de huid vet op de T-zone (het voorhoofd, de kin en neus), maar is de huid droog op de wangen en andere delen van het gezicht.
Gevoelige huid
Als je een gevoelig huidtype hebt, is de kans groter dat je huid reageert op nieuwe huidverzorgingsproducten, omgevingsfactoren en andere prikkels. Een gevoelige huid wordt gekenmerkt door jeuk of een branderig gevoel, roodheid en droogheid.
Gedehydrateerde huid
Als je huid gedehydrateerd is, betekent dit dat er een tekort aan water is. Een gedehydrateerde huid kan er dof en droog uitzien en een onregelmatige teint hebben. De huid kan ook droog zijn en meer waarneembare fijne lijntjes hebben. Het is belangrijk om op te merken dat een droge en een gedehydrateerde huid vaak besproken worden alsof dit hetzelfde is, maar dit is niet het geval. Een droge huid heeft een gebrek aan olie, terwijl een gedehydrateerde huid een tekort aan water heeft.
Gesensibiliseerde huid
Net zoals een gevoelige huid, kan een gesensibiliseerde huid jeuken of branderig aanvoelen en er rood of droog uitzien. Maar in tegenstelling tot een gevoelige huid, is een gesensibiliseerde huid geen huidtype. Gesensibiliseerde huid is een huidaandoening die veroorzaakt wordt door triggers, zoals medicatie, overmatige blootstelling aan Uv-stralen, agressieve make-up of huidverzorgingsproducten en extreem weer.
Huidmicrobioom
Endolysinen
Endolysinen zijn enzymen die geproduceerd worden door fagen. Ze helpen het evenwicht van het huidmicrobioom herstellen.
Neem endolysinetechnologie op in je huidverzorgingsroutine:
Enzymen
Enzymen zijn een grote groep eiwitten die aangemaakt worden door alle levende wezens. Ze fungeren als katalysatoren bij biologische en chemische reacties.
Prebiotica
Prebiotica zijn geen bacteriën, maar verbindingen die de groei of activiteit van nuttige micro-organismen zoals bacteriën bevorderen. Een manier om over prebiotica te denken is dat ze de voeding zijn die dienst doet als brandstof voor je probiotica.
Probiotica
Probiotica zijn levende bacteriën en gisten die het lichaam ten goede komen. Vanwege hun voordelen voor de gezondheid, wordt er vaak naar verwezen als “goede” of “nuttige” bacteriën. Probiotica worden vaak aangetroffen in supplementen voor de spijsvertering, in gefermenteerde voeding zoals kimchi, zuurkool en yoghurt en in sommige huidverzorgingsproducten.
Huidmicrobioom
Het huidmicrobioom is het ecosysteem van micro-organismen, hun genen en de omringende omgeving die op je huidoppervlak leeft. Het is een thuisbasis voor een breed scala aan bacteriën, mijten, virussen en schimmels.
Synbiotica
Synbiotica is een mix van levende micro-organismen en prebiotisch materiaal die ontworpen is om de gezondheid van de gastheer ten goede te komen. Er zijn twee soorten synbiotica: aanvullende synbiotica, waarin een probioticum en prebioticum gecombineerd worden, maar deze afzonderlijk werken; en synergetische synbiotica, waarin probiotica en prebiotica samenwerken.
Eczeem en dermatitis
Allergische rhinitis
Allergische rhinitis, ook wel seizoensgebonden allergieën of hooikoorts genoemd, kan tranende en jeukende ogen, niezen en een loopneus veroorzaken. Deze allergische reactie kan zich voordoen in een bepaald seizoen of kan het hele jaar door aanwezig zijn. Mensen die last hebben van hooikoorts hebben een hogere kans op eczeem. Histamines zijn verbindingen die afgegeven worden door cellen naar aanleiding van een letsel of een allergische/ontstekingsreactie.
Atopische dermatitis
Atopische dermatitis is de meest voorkomende vorm van eczeem en ziet eruit als een jeukende, schilferige en droge huid. Dit begint vaak in de kindertijd en blijft chronisch aanwezig gedurende iemands hele levensduur. Hoewel het overal kan voorkomen, wordt dit het vaakst aangetroffen in de holtes van de ellebogen of knieën.
Atopische triade
De atopische triade beschrijft de neiging van eczeem, astma en allergieën om samen voor te komen. Meestal begint de ontwikkeling van de atopische triade met eczeem, daarna voedselallergieën, gevolgd door astma en dan hooikoorts (allergische rhinitis). Deze opeenvolging wordt de “atopische mars’ genoemd.
Contactdermatitis
Contactdermatitis is een soort eczeem dat een jeukend gevoel op de huid veroorzaakt door rechtstreeks contact met een allergeen of irriterende stof.
Dermatitis
Dermatitis is een algemene term die verwijst naar ontsteking van de huid. De meest voorkomende soorten van dermatitis zijn contactdermatitis, seborroïsch eczeem, nummulaire dermatitis en atopische dermatitis.
Dyshidrotisch eczeem
Dyshidrotisch eczeem, ook wel blaasjeseczeem, hand-en-voeteczeem, palmoplantair of acrovesileus eczeem genoemd, is een vorm van eczeem die blaren op de handen en voeten veroorzaakt die ontstaan en weer verdwijnen gedurende langere periodes.
Eczeem
Eczeem is een overkoepelende term die verwijst naar een huid die droog, jeukend en schilferig is. Er zijn 7 soorten eczeem.
Producten voor de huid die gevoelig is voor eczeem:
Fissuren (Kloven/scheurtjes)
Huidfissuren zijn kloven of scheurtjes in de huid. Ze komen het vaakst voor op delen van de huid die droog of eeltig zijn, zoals op de hielen of handpalmen.
Histamine
Histamines zijn verbindingen die afgegeven worden door cellen naar aanleiding van een letsel of een allergische/ontstekingsreactie[EM1] .
Lichenificatie
Lichenificatie is de term die gebruikt wordt voor huid die leerachtig en dik wordt. Dit proces kan optreden door overmatig krabben of wrijven. De huidzone kan ook hobbeliger, donkerder of harder worden dan de omgevende huid.
Nummulair eczeem
Nummulair eczeem is een vorm van eczeem waarbij een jeukende, cirkelvormige huiduitslag optreedt. Dit kan eruitzien als psoriasis, ringworm of zelfs andere vormen van eczeem. Het komt het vaakst voor op de romp, de armen, benen en handen.
Beroepsdermatitis
Beroepsdermatitis is een vorm van contactdermatitis die ontstaat wanneer je op je werkplek in contact komt met een irriterende chemische stof.
Periorale dermatitis
Periorale dermatitis is een ontsteking rondom de mond. Deze kan getriggerd worden door topische of inhalatiesteroïden en door krachtige vochtinbrengende crèmes en cosmetica. Het ziet eruit als uitslag en kan schilferig zijn of bultjes veroorzaken die vaak aan gezien worden voor acne.
Pruritus
Pruritus wordt ook wel gewoon “jeuk” genoemd. Het geeft een irriterend gevoel dat ongemak en een aandrang om aan de huid te krabben veroorzaakt.
Seborroïsche dermatitis
Seborroïsche dermatitis, ook bekend als roos, is een huidaandoening die schilferige, korstige, rode plekken veroorzaakt op de huid op vette delen van het lichaam. Het wordt het vaakst aangetroffen op het gezicht, de neus, de wenkbrauwen, de oren, oogleden, de oksels en vooral de hoofdhuid. Bij zuigelingen staat dit bekend als wiegdop of berg.
Hypostatisch eczeem (stasedermatitis)
Hypostatisch eczeem is een vorm van eczeem die veroorzaakt wordt door een slechte doorbloeding in de onderbenen. Kleppen in de aderen zijn verzwakt geraakt en lekken vloeistof, waardoor water en bloedcellen zich ophopen in de benen. Dit wordt ook wel gravitationele dermatitis, veneus eczeem of veneuze stasedermatitis genoemd.
Nattend eczeem
Heb je wel eens gemerkt dat er een heldere of strokleurige vloeistof uit je eczeem komt? Dan hebben we het over “nattend eczeem”. Wanneer de vloeistof opdroogt, zorgt dat ervoor dat er zich een gele of oranje korst op je huid vormt. Nat eczeem kan erop wijzen dat je eczeem geïnfecteerd geraakt is. Dit kan zich ook voordoen wanneer je met vloeistof gevulde blaren hebt.
Acne
Acne vulgaris
Acne vulgaris is de officiële term voor wat je waarschijnlijk als de “standaard” of “gewone” vorm van acne beschouwt. Acne vulgaris geeft puistjes die veroorzaakt worden door olie, bacteriën en andere onzuiverheden die de poriën van je huid verstoppen. Een van de grote boosdoeners van acne vulgaris zijn hormonale schommelingen. Daarom komt het vooral voor tijdens de puberteit.
Producten voor een huid met neiging tot acne:
Atrofische littekens
Atrofische littekens, ook acnelittekens (putjes) genoemd, zijn ingedeukte vlekken op de huid die veroorzaakt zijn door acne. Wanneer dit soort van littekens ontstaat, wijst dit erop dat de huid niet in staat was om het weefsel te regenereren, de huid is dus genezen onder de normale weefsellaag.
Mee-eters (zwarte puntjes)
In tegenstelling tot witte puntjes, die gesloten huidporiën zijn die verstopt zijn geraakt, zijn mee-eters of zwarte puntjes open huidporiën of haarfollikels die verstopt zijn met olie, dode huidcellen en bacteriën. Zoals de naam al suggereert verschijnen ze op de huid als kleine zwarte puntjes in je poriën.
Comedonen
De term “comedonen” is de technische manier om te verwijzen naar zowel mee-eters als witte puntjes. Over het algemeen zijn comedonen kleine witte, donkere of vleeskleurige bultjes.
Cystische acne
Cystische acne is een vorm van inflammatoire acne. Deze veroorzaakt met pus gevulde puistjes die zich diep onder het huidoppervlak vormen. Deze vorm van acne is vaak pijnlijker dan acne vulgaris.
Cysten
Een cyste is een met vocht gevuld gezwel dat erg pijnlijk kan zijn. Cysten worden meestal geassocieerd met cystische acne, een van de moeilijker te behandelen vormen van acne.
Hormonale acne
Hormonale acne kan zich voordoen als mee-eters, witte puntjes of meestal, pijnlijke cysten. Hormonale acne ontstaat als gevolg van een overproductie van sebum (talg) door hormonale schommelingen. Hormonale acne komt vaak voor op de kin en kaaklijn, maar kan zich overal voordoen.
Purging
Skin purging (zuivering) veroorzaakt puistjes door een reactie op actieve ingrediënten in een nieuw huidverzorgingsproduct dat de celvernieuwingssnelheid van de huid verhoogt.
Pustels
Pustels zijn een soort puistjes. Dit zijn bultjes die pus bevatten naar het oppervlak toe.
Sebum (talg)
Naar sebum (talg) wordt ook vaak verwezen als “olie”; het is de vette stof die uitgescheiden wordt door je talgklieren. Een teveel aan talg kan leiden tot verstopte poriën en acne.
Witte puntjes
Witte puntjes ontstaan wanneer olie, dode huidcellen of bacteriën de huidporiën of haarfollikels verstoppen. Witte puntjes zijn gesloten huidporiën die deze onzuiverheden bevatten. Ze zien eruit als bultjes met pus net onder het huidoppervlak.
Rosacea
Acne rosacea
Acne rosacea is een andere naam voor papulopustulaire rosacea. Deze term hoor je misschien minder vaak, omdat dit vaak verward kan worden met de afzonderlijke huidaandoening acne, aangezien beide huidaandoeningen gepaard gaan met puistjes.
Meer informatie over rosacea:
Producten voor een huid die gevoelig is voor rosacea:
Gesprongen haarvaatjes
Haarvaten zijn bloedvaten die verantwoordelijk zijn voor de circulatie van bloed in het gezicht. Ze zijn verbonden met grotere aders en slagaders. Als deze bloedvaten beschadigd raken, worden ze zichtbaar door de huid heen en worden ze beschouwd als ‘gesprongen haarvaten”.
Erytheem
Erytheem is roodheid op het huidoppervlak die veroorzaakt wordt door verwijding (dilatatie) van de bloedhaarvaatjes door een ontsteking of letsel. Dit kan voorkomen op stukjes van de huid of op een groter huiddeel. Erytheem kan optreden bij alle huidtypes, maar bij een donkerdere huid kan het moeilijker vast te stellen zijn door artsen.
Erythemato-telangiëctatische rosacea (ETR)
ETR is het soort rosacea dat de meeste mensen kennen. Het veroorzaakt blozen op de neus en wangen, maar als het niet behandeld wordt, kan het zich ook op het voorhoofd, de hoofdhuid, de kin en in de nek voordoen.
Blozen
Blozen, ook wel een blos in het gezicht of rode huid genoemd, verwijst naar het rood worden van de huid. Dit kan veroorzaakt worden door een huidaandoening, zoals rosacea, warm weer, sport, pikante voeding of zelfs door nervositeit.
Oculaire rosacea
Oculaire rosacea veroorzaakt ontstekingen en roodheid rondom de ogen en oogleden. Het kan ook bultjes, zwelling en roodheid van de ogen veroorzaken, wat leidt tot een branderig gevoel en tranen van de ogen.
Meer informatie over oculaire rosacea:
Papulopustulaire rosacea
Dit type rosacea, ook wel “acne rosacea,” genoemd, veroorzaakt niet alleen roodheid en zichtbare bloedvaten, maar ook papels en pustels. Deze ontwikkelen zich diep in de huid, waardoor het moeilijk is om ervan af te komen. Deze bultjes kunnen ook gepaard gaan met abnormaal vette of droge plekken op de huid.
Phymateuze rosacea
Phymateuze rosacea is vernoemd naar het belangrijkste symptoom: phyma, of een verdikking van de huid. Dit komt het vaakst voor op of rond de neus en begint als roodheid en zichtbare bloedvaten en gaat over in een verdikking van de huid. Het kan leiden tot rhinophyma (zie hieronder).
Rhinophyma
Rhinophyma veroorzaakt een vergrote neus die er vaak rood, bol en bultig uit kan zien. Dit kan optreden als gevolg van onbehandelde phymateuze rosacea.